Skip to main content

Napisane .

Mini słownik rynku poliestrów - literka Z i Ż

zZacieki - jeden z podstawowych problemów występujacych w żelkocie, najczęściej związany ze zbyt dużą grubością warstwy żelkotu podczas aplikacji, jego zbyt niską lepkością, nieprawidłową tiksotropia żelkotu lub zastosowaniem nieprawidłowego rozdzielacza.

Zużycie materiału - jeden z podstawowych parametrów produktu często nie brany pod uwagę podczas wyceny kosztów zakupu materiału. Materiały stosowane do produkcji często różnią się od siebie parametrami technicznymi oraz ceną, zaś osoby dokonujące zakupów najczęściej zwracaja uwagę na ten drugi parametr. Bardzo często jednak stosowanie produktu droższego za kilogram niesie za sobą znacznie niższe zużycie, co de facto powoduje uzyskanie niższych a nie jak by się wydawało z wyższej ceny - wyższych kosztów produkcji. Bardzo częstymi błędami w tej materiii jest:

  • liczenie kosztów materiału na kg a nie na dm3 produktu (laminujemy grubość na określonej powierzchni, co daje nam objętość liczoną w dm3, jeśli żywica lub klej ma bardzo wysoką gęstość ale niższą cenę za kg, tak naprawdę płacimy więcej niż kiedy produkt ma niższą gęstość i wyższą cenę)
  •  porównywanie cen na kg dwóch produktów które do tego samego procesu zużywane są w innych ilościach - np. past polerskich
  • porównywanie cen zbrojeń szlanych o róznym tex, który ma wpływ na zużycie żywicy (np. maty o tex 30 i 45, gdzie drugi produkt pozwoli na zmniejszenie zużycia żywicy o kilkanaście procent i zwiększy wytrzymałość laminatu)

Zawartość szkła - jeden z podstawowych parametrów pozwalających ocenić wytrzymałość mechaniczną laminatu oraz wpływając na decyzję o zastosowanej technologii podczas jego produkcji. Standardowo w procesie laminowania ręcznego uzyskuje się zawartość szkła na poziomie 25-40%, podczas gdy w formach zamkniętych zawartość szkła typowo wynosi 40-50%. Zawartość szkła ma również wpływ na koszt produkcji laminatu, bowiem standardowo koszty zbrojeń szklanych jest istotnie niższy od kosztów stosowanej żywicy.

Zawartość styrenu - procentowa zawartość styrenu w żywicy decydująca o:

  • możliwości prawidłowego sieciowania żywicy - standardowy udział procentowy styrenu w żywicy to 30-40%, przy mniejszej zawartości styrenu niż 30% mogą być problemy z pełnym usieciowaniem żywicy w procesie utwardzania chyba że zawiera ona jeszcze inny typ monomeru
  • emisji styrenu w procesie aplikacji żywicy i podczas jej utwardzania - im wyższa tym większa emisja i opłaty środowiskowe (VOC)
  • możliwości wypełnienia żywicy wypełniaczami mineralnymi - im wyższa zawartość styrenu tym logicznie niższa zawartość części stałych, a więc tym większa możliwość uzyskania wysokiego stosunku wypłeniacza do żywicy

Zbrojenia - kolejny z podstawowych materiałów używany do produkcji laminatów poliestrowo szklanych, w laminacie służy do wzmocnienia jego konstrukcji, nadania dodatkowej odporności mechanicznej na odkształcenia w jednym lub kilku kierunkach. Zbrojenia wytwarza się z wielu rodzajów materiałów, aktualnie najpoularniejsze to włókna szklane, węglowe, aramidowe i inne. Ze względu na potrzeby wyróżnia się nastepujące typy zbrojeń:

  • maty emulsyjne
  • maty proszkowe
  • maty ciągłe (formy zamknięte)
  • tkaniny - dające możliwość zwiększenia wytrzymałości na odkształcenia dynamiczne w wielu kierunkach
  • matotkaniny
  • maty z rdzeniem (formy zamknięte)
  • rovingi do nawijania (rury, zbiorniki, kratownice)
  • rovingi do natrysku (głównie branża sanitarna)

Żelkot - specjalnie zmodyfikowana żywica poliestrowa lub winyloestrowa, nadająca estetyczny wygląd zawnętrzny laminatowi oraz chroniąca go przed czynnikami środowiskowymi. Do najważniejszych cech żelkotu należą:

  • gładka powierzchnia, nadająca laminatowi estetyczny wygląd po procesie polerowania i nabłyszczania
  •  powierzchnia dość odporna na zadrapania i zużycie
  • ki zastosowaniu odpowiednich pigmentów elkoty kolorowe
  • możliwość uzyskania dowolnego efektu dzięki zastosowaniu odpowiednich wypełniaczy (np. efekt perły, efekt głębi) - żelkoty transparentne
  • możliwość ochrony przed promieniowanem UV (zachowanie koloru, brak efektu kredowania) - żelkoty oparte na kwasie izoftalowym
  • możliwość ochrony przed osmozą (brak penetracji przez wodę) - żelkoty NPG
  • możliwość ochrony przed agresywną chemią - żelkoty VE lub basenowe (chlor)
  • możliwość zagruntowania przed nałożeniem powłoki lakierniczej - żelkoty podkładowe do branży Automotive

W skład żelkotów oprócz odpowiednich żywic wchodza również stabilizatory UV, uelastyczniacze, odpowiednie dodatki ułatwiające szlifowanie, pigmenty, wypełniacze uniepalniające (żelkoty samogasnące), środki tiksotropujące, itp.

Żelowanie - część procesu utwardzania wystepujący podczas budowy laminatu. Po osiagnięciu temperatury powyżej 35oC mieszanka przyspieszonej żywicy wraz z utwardzaczem rozpoczyna proces sieciowania, co jest uwidocznione przez zmianę konsystencji mieszanki w formę żelu. Podczas tej cześci procesu żel staje się coraz gęstszy aż do momentu uzyskania temperatury maksymalnej procesu. Wówczas temperatura mieszanki spada a mieszanka ulega utwardzeniu.

Żółknięcie laminatu - proces zmiany koloru laminatu na bardziej żółty, związany z zawartością w żywicy lub żelkocie przyspieszaczy DEA, DMA lub DMPT zamiast kobaltowych.

Żywica - jeden z podstawowych materiałów używanych do produkcji lamiantów poliestrowo-szklanych, stosowany również do wytwarzania specjalności poliestrowych takich jak kleje poliestrowe, szpachle, żelkoty, pasty pigmentowe. Składa się z kilku podstawowych elementów:

  • monomeru, wykorzystywanego jako element sieciujący, najczęściej styrenu, akrylanów (żywice bezstyrenowe)
  • kwasu (bezwodnik maleinowy, kwas fumarowy, bezwodnik ftalowy)
  • glikolu (propylenowy, dietylenowy, neopentylowy, etylenowy)